ทรัพยากรชีวภาพเด่นในหุบเขาลำพญา ตำบลลำพะยา อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา

Abstract

การศึกษาทรัพยากรชีวภาพฯ ในหุบเขาลำพญา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลายและการใช้ประโยชน์ จากทรัพยากรชีวภาพฯ ได้แก่ พืชเศรษฐกิจ พืชสมุนไพรและพืชอาหาร และปลาน้ำจืด โดยการจัดเวทีประชาคม สัมภาษณ์ และเก็บข้อมูลภาคสนาม พร้อมสำรวจองค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการใช้ประโยชน์ จากทั้ง 7 หมู่บ้าน ผลสำรวจ พบว่า ทุเรียนพื้นเมือง (Durio zibethinus Murr.) พบ 149 ต้น ใช้ประโยชน์เป็นอาหาร เมล็ดเพาะเป็นต้นตอ และเมือกของ เมล็ดทาบริเวณที่หนามทุเรียนตำ บรรเทาอาการปวดได้ พืชสมุนไพรและพืชอาหารพบว่า ชาวบ้านเข้าถึงได้ 2 แหล่ง 1) แหล่งซื้อขายในชุมชน พบ 80 วงศ์ 163 ชนิด 2) แหล่งธรรมชาติ พบ 37 วงศ์ 52 สกุล 64 ชนิด พืชสมุนไพรที่เด่นคือ ปลาไหลเผือก (Eurycoma longifolia Jack.) ใช้ถ่ายพิษต่างๆ ในร่างกายและบำรุงกำลัง พืชอาหารที่เด่นคือ บอนส้ม (Homalomena rostrata Griff.) เด่นด้านการกระจายพันธุ์และการบริโภค ส่วนทรัพยากรชีวภาพเด่นในแหล่งน้ำคือ ปลากัดป่าภาคใต้ (Betta imbellis Ladiges,1975) พบ 109 ตัว มีความเด่นคือ แก้มและเกล็ดสีเขียวถึงฟ้า ปลายหางสีแดงทรงพระจันทร์เสี้ยว จากความเด่นของทรัพยากรชีวภาพทั้ง 3 ประเภท นำไปสู่แนวทางการจัดการทรัพยากรชีวภาพผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม ของชุมชนต่อไป