อัต ลักษณ์ ผลิตภัณฑ์ กระจูด ใน พื้นที่ จังหวัด นราธิวาส

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลวดลายการจักสาน และแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ กระจูดที่เป็น อัตลักษณ์ในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ครูศิลปาชีพเฉพาะด้านการจักสานกระจูดในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส จ านวน 5 คน ผู้แทนหน่วยงาน ที่ให้การส่งเสริม สนับสนุน การพัฒนาผลิตภัณฑ์กระจูดในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส จ านวน 5 คน รวมทั้งสิ้น 10 คน ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์กึ่ง โครงสร้าง โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ลวดลายการจักสานผลิตภัณฑ์กระจูดที่เป็นอัตลักษณ์ในพื้นที่จังหวัด นราธิวาสมีทั้งสิ้น 40 ลวดลาย โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1) ลายดั้งเดิม เกิดจากการถ่ายทอด บอกต่อกันจากรุ่นสู่รุ่น มาเป็นระยะเวลา 200-300 ปี จากการน าเอาธรรมชาติในพื้นที่มาถ่ายทอด เป็นลวดลายบนเสื่อกระจูด เช่น สายน้ า ของใช้ เครื่องประดับ อาวุธ ผลไม้ สัตว์ และดอกไม้ประจ า ถิ่น 2) ลายใหม่ เกิดจากการน าเอาลวดลายจากต่างพื้นที่มาพัฒนาเป็นลายของกลุ่มในพื้นที่ รวมทั้ง การคิดค้นลวดลายใหม่ ๆ จากสิ่งแวดล้อมหรือวัตถุต่าง ๆ รอบตัว และ3) ลายผสมผสาน เกิดจากการ น าลวดลายดั้งเดิมบางลวดลายหรือลายใหม่บางลวดลายมาประยุกต์ ส าหรับแนวทางการพัฒนา ผลิตภัณฑ์กระจูดที่เป็นอัตลักษณ์ในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส มีทั้งสิ้น 5 แนวทาง คือ 1) การเข้าถึงปัจจัย การผลิต โดยค านึงถึงการใช้ประโยชน์และการเตรียมการปลูกทดแทนในอนาคต เพื่อเป็นหลักประกัน ว่าจะมีกระจูดอย่างเพียงพอ 2) การสร้างองค์ความรู้ เพื่อพัฒนากระบวนการผลิต และสืบสานองค์ ความรู้หรือพัฒนาลวดลายเฉพาะพื้นที่ 3) การตลาด ควรยกระดับทักษะการผลิตเพื่อการขาย ผลิตภัณฑ์เป็นทั้งสินค้าพรีเมี่ยม และสินค้าจ านวนมาก เพื่อให้ชุมชนมีรายได้มากขึ้นและการสานต่อ เทคนิคทางการตลาดดิจิทัล ของคนรุ่นใหม่ 4) การสร้างการรับรู้ที่ยั่งยืน ผ่านการประชาสัมพันธ์ ต่อเนื่อง และ5) การบริหารจัดการ ผ่านการประสานความร่วมมือในรูปแบบเครือข่าย