Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณค่าทางภาษาของบทดิเกร์ฮูลูในด้านเนื้อหา และกลวิธีการประพันธ์ 2) ศึกษาบทบาทความสัมพันธ์ระหว่างคุณค่าทางภาษาของบทดิเกร์ฮูลูกับมิติทางสังคมและวัฒนธรรมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ผลการศึกษาพบว่า บทดิเกร์ฮูลูมีคุณค่าทางภาษาโดยอาศัยกลวิธีการประพันธ์ประกอบด้วย 1) ลักษณะของมุขปาฐะส่องมุขปาฐะ 2) ลักษณะของอมุขปาฐะส่องมุขปาฐะ 3) กลวิธีการซ้้าค้าซ้้าความ 4) กลวิธีการปนค้าศัพท์5) กลวิธีการใช้โวหารภาพพจน์และ 6) กลวิธีการสร้างโครงเรื่องแบบมีตัวละคร และกลวิธีการสร้างอารมณ์ขัน คุณค่าดังกล่าวมีความสัมพันธ์กับสังคมและวัฒนธรรมในลักษณะของ 1) บทบาททางภาษา ได้แก่การอนุรักษ์สืบสาน และสอนภาษาในสังคมทวิพหุภาษา 2) บทบาทในการวิพากษ์วิจารณ์ชีวิต ในด้านบุคคลและครอบครัว, ความรักและการแต่งงาน และความรวย ความจน 3) บทบาทในการวิพากษ์วิจารณ์สังคม ในด้านความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยและการรู้เท่าทันยุคสมัย 4) บทบาทในการเป็นสื่อพื้นบ้านเพื่อชุมชนในด้าน การเผยแพร่ข่าวสารและการรณรงค์และการส่งเสริมความสามัคคีและความสมานฉันท์ 5) บทบาทในการสั่งสอนและให้คติเตือนใจตามหลักการของศาสนาอิสลาม ประกอบด้วยความคิดเรื่องการสั่งสมเสบียงบุญ, ชีวิตคือบททดสอบของพระเจ้า และ ชีวิตด้าเนินไปตามบัญชาพระเจ้า
