Abstract:
งานวิจัยเรื่องการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นด้านประชาสังคมของผู้สูงอายุชุมชนสามัคคี จังหวัดยะลานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลไกการรวมกลุ่มด้านประชาสังคมของผู้สูงอายุชุมชนสามัคคี จังหวัดยะลาและเพื่อศึกษาบทบาทการเข้าไปมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นของกลุ่มผู้สูงอายุ ชุมชนสามัคคี จังหวัดยะลา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้การถอดบทเรียนชุมชนและปฏิบัติการเรียนรู้ร่วมกันกับชุมชน โดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก สนทนากลุ่ม การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและแบบไม่มีส่วนร่วม รวมถึงการศึกษาประวัติศาสตร์ชุมชนจากการบอกเล่าของผู้นำชุมชนและชาวบ้านในชุมชน การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและแบบไม่มีส่วนร่วม
ผลการศึกษาพบว่า การรวมกลุ่มด้านประชาสังคมของผู้สูงอายุชุมชนสามัคคีได้ใช้กลไก 4 ด้านหลักประกอบด้วย 1) บริบทชุมชน 2) ผู้นำ 3) การสร้างกิจกรรมปฏิบัติการ 4) การประสานงานของกลุ่ม ซึ่งกลไกต่าง ๆ เหล่านี้นับเป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่การหลอมรวมกลุ่มผู้สูงอายุชุมชนสามัคคีไปสู่ความสำเร็จ และกลุ่มผู้สูงอายุชุมชนสามัคคีได้บทบาทการเข้าไปมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นใน 2 ประเด็นหลัก คือ 1) การตอบสนองนโยบายของท้องถิ่น และ 2) การขยายฐานกลุ่มเครือข่าย โดยแบ่งเป็น 2 มิติย่อยคือ มิติการขยายฐานของกลุ่มชุมชนภายในและมิติการขยายฐานของกลุ่มชุมชนภายนอก ซึ่งกลไกการรวมกลุ่มและมิติขับเคลื่อนด้านประชาสังคมดังกล่าวส่งผลต่อสาธารณะอย่างมีนัยสำคัญหลายด้าน เช่น ด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ด้านเศรษฐกิจชุมชน ด้านคุณภาพชีวิตและด้านสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ เป็นต้น